Równanie okręgu – teoria
Równanie okręgu o środku w punkcie $S=(a,b)$ i promieniu $r>0$ dane jest wzorem:
$$\Large{(x-a)^2+(y-b)^2=r^2}$$ lub
gdy $r>0 \cap r^2=a^2+b^2-c$.
Interpretacja geometryczna:
Podstawiając do wzoru:
$$(x-a)^2+(y-b)^2=r^2$$
$$(x-1)^2+(y-0)^2=2^2$$
$$(x-1)^2+y^2=4$$
Przykład: Wyznacz długość średnicy okręgu opisanego wzorem $(x+3)^2+(y+2)^2=1$. W której ćwiartce leży ten okrąg?
Z rysunku odczytać możemy, że okrąg $(x+3)^2+(y+2)^2=1$ leży w $IV$ ćwiartce.
Zatem $d=2\cdot 1=2$
$$x^2 + y^2 -2ax -2by + c =0$$
$$x^2+y^2-4x-6y+9=0$$
Mamy:
$$-2a=-4 \Rightarrow a=2$$
$$-2b=-6 \Rightarrow b=3$$
$$c=9$$
Wiemy, że
$r^2=a^2+b^2-c=2^2+3^2-9$$=4+4-9=4$
$r=\sqrt{2^2}=$$|2|$$=(r>0)$$=2$
Odpowiedź: Środek okręgu $x^2+y^2-4x-6y+9=0$ o promieniu $r=2$ wynosi $S=(2,3)$.
Wyznaczanie równania okręgu ze względu na jego położenie
$$(x-(-3))^2+(y-6)^2=r^2$$$$(x+3)^2+(y-6)^2=r^2$$
Aby rozwiązać zadanie musimy znaleźć $r^2$. W poleceniu nie podano długości promienia. Skorzystamy z tego, że okrąg przechodzi przez punkt $P=(1,6)=(x,y)$. Podstawmy do wzoru:$$(x+3)^2+(y-6)^2=r^2$$
$$(1+3)^2+(6-6)^2=r^2$$
$$4^2=r^2$$
$$r^2=15$$
do osi $OX$ promień naszego okręgu musi wynosić $r=3$.
Pamiętając, że we wzorze ogólnym zapisujemy kwadrat promienia zapiszmy równanie tego okręgu:$$(x-a)^2+(y-b)^2=r^2$$$$(x-2)^2+(y-3)^2=3^2$$
$$(x-2)^2+(y-3)^2=9$$
Odpowiedź: Równanie szukanego okręgu to $(x-2)^2+(y-3)^2=9$.
Wykorzystanie długości odcinka do zadań z równań okręgu
Z treści zadania możemy odczytać współrzędne środków odcinków.
Środek pierwszego okręgu: $S_1=(2,-3)$
Środek drugiego okręgu: $S_2=(1,0)$
Przykład: Niech dane będą dwa okręgi styczne zewnętrznie o równych promieniach. Wyznacz promień każdego z okręgów o środkach $S_1=(1,3)$ i $S_2=(-1,4)$.
Z rysunku wynika, że znalezienie promienia każdego z nich opiera się na obliczeniu długości punktów $S_1$ i $S_2$ od siebie (obliczeniu długości odcinka $S_1S_2$).
Wartość ta będzie równa dwóm promieniom (bo oba okręgi mają ten sam promień).
Mamy więc, że
$\left|S_1S_2\right|=$$\sqrt{(x_{S_1}-x_{S_2})^2+(y_{S_1}-y_{S_2})^2}=$$\sqrt{(-1-1)^2+(4-3)^2}=$$\sqrt5=2r$
Przykład: Dany jest okrąg o środku $S=(2,-1)$ i promieniu $r=314$. Obrazem tego okręgu w symetrii względem osi $OX$ jest okrąg o środku w punkcie $S’$. Oblicz odległość między punktami $S$ i $S’$.
Z rysunku odczytać możemy, że punkt $S’=(-2,-1)$.
Mamy, że $S=(2,-1)$ oraz $S’=(-2,-1)$, więc
$|SS’|=\sqrt{(2-(-2))^{2}+(-1-(-1))^{2}}$$=\sqrt{4^{2}}=4$
Odpowiedź: Odległość między punktami $S$ i $S’$ wynosi $4$, czyli $|SS’|=4$.